Hvað þýðir sjálfbærni matvæla?

Sjálfbærni matvæla vísar til getu matvælakerfa til að sjá fyrir núverandi íbúa nægilega mikið án þess að skerða getu komandi kynslóða til að mæta matarþörf sinni. Það nær yfir margar víddir, þar á meðal umhverfislega, efnahagslega og félagslega þætti. Hér er nánari skoðun á því hvað sjálfbærni matvæla þýðir:

1. Umhverfissjálfbærni :

- Að lágmarka neikvæð umhverfisáhrif í tengslum við matvælaframleiðslu, þar á meðal:

- Að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda frá landbúnaði.

- Hagkvæm nýting vatnsauðlinda og verndun vatnshlota.

- Varðveita líffræðilegan fjölbreytileika með því að vernda vistkerfi og tegundir sem þau styðja við.

- Lágmarka niðurbrot og veðrun jarðvegs.

- Að taka upp sjálfbæra landbúnaðarhætti, svo sem landbúnaðarvistfræði og endurnýjandi búskap.

2. Efnahagsleg sjálfbærni :

- Að tryggja lífvænleika og seiglu matvælakerfa með því að:

- Stuðningur við sanngjarnt verð fyrir framleiðendur til að gera landbúnaðarstarfsemi efnahagslega hagkvæma.

- Fjárfesting í innviðum og tækni til að draga úr matartapi og bæta skilvirkni.

- Þróa sjálfbæra markaði og aðfangakeðjur sem gagnast bæði framleiðendum og neytendum.

- Skapa atvinnutækifæri í matvæla- og landbúnaðargeiranum.

- Stuðla að ábyrgum neysluvenjum til að forðast matarsóun.

3. Samfélagsleg sjálfbærni :

- Að taka á félagslegu jöfnuði og stuðla að félagslegu réttlæti:

- Tryggja aðgang að hagkvæmum, öruggum og næringarríkum mat fyrir alla.

- Að styrkja smábændur og jaðarsett samfélög sem taka þátt í matvælaframleiðslu.

- Stuðla að réttlátri dreifingu lands og aðgengi að auðlindum.

- Að standa vörð um réttindi og velferð landbúnaðarfólks.

- Að leggja mat á hefðbundin matarkerfi og þekkingu frumbyggja.

4. Menningarleg sjálfbærni :

- Varðveita og efla menningararfleifð og fjölbreytileika í matvælakerfum:

- Styðja og fagna fjölbreyttum matarhefðum og matarmenningu.

- Að standa vörð um hefðbundna landbúnaðarhætti og fræafbrigði.

- Viðurkenna menningarlegt og samfélagslegt mikilvægi matar.

5. Heilsa og næring sjálfbærni :

- Að tryggja næringarríkan og hollan mat fyrir alla:

- Hvetja til framleiðslu og neyslu fjölbreyttrar næringarríkrar fæðu.

- Stuðla að heilbrigðu mataræði og lífsstíl til að draga úr mataræði tengdum sjúkdómum.

- Að taka á vannæringu, þar með talið bæði vannæringu og ofnæringu.

6. Fæðufullveldi :

- Að styrkja samfélög til að hafa stjórn á fæðukerfum sínum og auðlindum:

- Stuðningur við staðbundna og smærri matvælaframleiðslu.

- Auka vitund neytenda og stuðning við sjálfbært og sanngjarnt matarval.

- Draga úr ósjálfstæði á utanaðkomandi aðföngum, svo sem skordýraeitur, áburð og fóður.

Til að ná sjálfbærni matvæla þarf samvinnu ríkisstjórna, fyrirtækja, stofnana og einstaklinga til að umbreyta öllu matvælakerfinu. Það felur í sér að breytast í átt að sjálfbærari landbúnaðarháttum, stuðla að ábyrgri neyslu og framleiðslu og viðurkenna samtengingu fæðuvals okkar og umhverfis. Með því að tileinka okkur sjálfbæra starfshætti getum við búið til seigur og sanngjarnt matvælakerfi sem tryggir velferð bæði núverandi og komandi kynslóða.